Điều gì sẽ diễn ra khi USD tăng giá so với VND

Trong bài viết này, hãy cùng tụi mình tìm hiểu về Tỷ giá giữa USD vs VND và sức tác động của tỷ giá đến nền kinh tế Vĩ mô và Vi mô của 1 quốc gia nhé.

________________________

Khi USD tăng giá so với VND (tức là tỷ giá USD/VND tăng) thì sẽ có những ảnh hưởng như thế nào từ kinh tế vĩ mô (nền kinh tế quốc gia) đến kinh tế vi mô (doanh nghiệp, người tiêu dùng). Hãy cùng tụi mình tìm hiểu nhé:

1. Ở cấp độ VĨ MÔ – KINH TẾ QUỐC GIA

Tác động tích cực:

a. Tăng xuất khẩu

  • Giải thích: Khi USD tăng giá hay mạnh lên, hàng hóa Việt Nam tính bằng USD sẽ rẻ hơn trên thị trường quốc tế, ở những quốc gia dùng đồng USD để giao thương → điều này giúp tăng sức cạnh tranh của hàng hoá Việt Nam.

Hàng hoá Việt Nam trên thị trường quốc tế rẻ hơn, vì các quốc gia nhập khẩu lúc này sẽ bỏ ra ít USD hơn để mua 1 mặt hàng Việt Nam so với trước đây.

  • Ví dụ: Doanh nghiệp dệt may, da giày xuất khẩu sang Mỹ sẽ dễ ký được hợp đồng hơn vì giá thành tính bằng USD giảm.

b. Thu hút kiều hối và đầu tư nước ngoài (FDI)

  • Giải thích: Mỗi USD gửi về Việt Nam sẽ quy đổi được nhiều VND hơn → tăng giá trị thực. Ngoài ra, chi phí đầu tư vào Việt Nam (tính bằng USD) trở nên rẻ hơn.

  • Ví dụ: Việt Nam nhận hơn 18 tỷ USD kiều hối năm 2023. Khi USD tăng giá, lượng tiền nhận được theo VND sẽ tăng, thúc đẩy tiêu dùng, đầu tư gia đình.

Tác động tiêu cực:

a. Tăng chi phí nhập khẩu

  • Giải thích: Nhập khẩu hàng hóa phải dùng USD → khi USD tăng giá, chi phí đầu vào của nhiều ngành tăng mạnh.

  • Ví dụ: Doanh nghiệp nhập khẩu xăng dầu, máy móc, nguyên vật liệu (như nhựa, thép, dược phẩm) sẽ phải trả nhiều tiền hơn → tăng giá thành sản phẩm.

b. Làm gia tăng lạm phát

  • Giải thích: Chi phí nhập khẩu tăng → giá hàng hóa trong nước tăng theo → lạm phát lan rộng.

  • Ví dụ: Giá điện, giá gas, giá sữa tăng vì nguyên liệu và máy móc sản xuất đều nhập khẩu bằng USD.

c. Áp lực nợ công tăng

  • Giải thích: Việt Nam có một phần nợ công bằng ngoại tệ (chủ yếu là USD). Khi USD tăng, số tiền phải trả (tính theo VND) cũng tăng.

  • Ví dụ: Nếu nợ 1 tỷ USD, tỷ giá tăng từ 23,500 lên 25,000 VND/USD → số tiền phải trả thêm 1,500 tỷ VND.

2. Ở cấp độ DOANH NGHIỆP

Doanh nghiệp xuất khẩu hưởng lợi

  • Ví dụ: Công ty thủy sản, gạo, nông sản, dệt may nhận thanh toán bằng USD → khi quy đổi ra VND, doanh thu tăng lên.

Doanh nghiệp nhập khẩu chịu thiệt

  • Ví dụ: Công ty lắp ráp ô tô, nhập thiết bị y tế, sản xuất bao bì nhựa → giá nhập khẩu tăng, lợi nhuận giảm nếu không tăng giá bán.

Doanh nghiệp vay nợ bằng USD chịu rủi ro tỷ giá

  • Ví dụ: Một công ty vay 10 triệu USD trả dần trong 3 năm. Nếu tỷ giá USD/VND tăng đột biến, khoản trả nợ cũng đội lên rất nhiều.

3. Ở cấp độ CÁ NHÂN & HỘ GIA ĐÌNH

Người có thu nhập bằng USD (kiều hối, freelancer quốc tế) hưởng lợi

  • Ví dụ: Một người nhận 1,000 USD từ người thân gửi về, tỷ giá tăng từ 23,500 lên 25,000 → nhận thêm 1.5 triệu đồng so với trước.

Người tiêu dùng trong nước bị ảnh hưởng vì giá cả tăng

  • Ví dụ:

    • Mua hàng điện tử (iPhone, laptop), mỹ phẩm, hàng ngoại nhập sẽ đắt hơn.

    • Học phí du học, chi phí du lịch nước ngoài, vé máy bay quốc tế cũng tăng.

Người có con học ở nước ngoài chịu áp lực

  • Ví dụ: Trường học thu học phí bằng USD. Nếu tỷ giá tăng, cùng một năm học, gia đình phải chi trả thêm hàng chục triệu VND.

Tóm tắt tác động của USD tăng giá so với VND:

Đối tượng Tác động tích cực Tác động tiêu cực
Quốc gia (vĩ mô) Tăng xuất khẩu, thu hút FDI, kiều hối Lạm phát, nợ công tăng, nhập khẩu đắt đỏ
Doanh nghiệp DN xuất khẩu hưởng lợi DN nhập khẩu và vay USD chịu thiệt
Cá nhân/hộ gia đình Người nhận USD, freelancer quốc tế có lợi Người tiêu dùng, du học sinh, người vay ngoại tệ gặp khó